روابط کمّی بین حجم مخروط‎افکنه‎ها و ارتباط آن با تکتوتیک فعّال (نمونه‎ی موردی: حوضه‎ی آبخیز کویر دق سرخ در ایران مرکزی)

Authors

مصطفی خبازی

دانشگاه اصفهان عبدا.. سیف

دانشگاه اصفهان مسعود معیری

دانشگاه اصفهان مریم نوحه سرا

دانشگاه آزاد نجف آباد

abstract

مخروط‎افکنه‎ها یکی از مهم‎ترین لندفرم‎های کواترنری شمرده می‎شوند که می‎توان از آنها به‎عنوان پدیده‎ایی ژئومورفیک، در شناخت میزان فعّالیّت‎های تکتونیکی بهره جست. در این پژوهش نخست، مخروط‎افکنه‎های حوضه‎ی آبخیز دق سرخ در ایران مرکزی از نظر تعداد، مساحت و نحوه‎ی پراکنش در ارتباط با ویژگی‎های فیزیکی حوضه‎های آبریز بالادست، همچون مساحت، طول، ارتفاع کم، متوسّط و مطلق محاسبه شد. سپس تلاش گردید بر اساس رابطه‎های موجود، ارتباط معناداری میان میزان فعّالیّت‎های تکتونیکی و حجم مخروط‎افکنه‎ها و مساحت حوضه‎ی آبریز آنها برقرار شود. در گام بعد با استفاده از 6 شاخص ژئومورفیک، میزان فعّالیّت‎های تکتونیکی منطقه (lat) ارزیابی شد. پارامترهای (s)، (r)، (h) با استفاده از نرم‎افزارهای arc gis وauto cad به‎دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد، گرچه بین عوامل حجم مخروط‎افکنه‎ها (v) و مساحت حوضه‎ی آبخیز بالادست (ba)، می‎تواند روابط معنادار بالایی وجود داشته باشد، اما در محدوده‎ی مطالعاتی، مساحت حوضه‎های بالادست مخروط‎افکنه‎ها (ba) تأثیر معناداری بر حجم آنها (v) ندارد؛ بنابراین با مطالعه‎ی ویژگی‎های زمین‎شناسی، استخراج لایه‎ها و روی‎هم‎اندازی محدوده‎های حوضه‎های آبریز بالادست، محدوده‎ی مخروط‎افکنه‎ها و گسل‎ها، مشخّص شد. بررسی ها نشان داد وجود گسل در حوضه‎های بالادست مخروط‎افکنه‎ها تأثیر زیادی در افزایش حجم آنها ایفا کرده، به‎گونه‎ای که در هر حوضه، بالاترین مقدار عامل v مربوط به مخروطی است که در حوضه‎ی بالادست آن گسل وجود دارد. بنابراین عامل تکتونیک نقش اصلی در افزایش یا کاهش حجم مخروط‎افکنه‎ها داشته و مساحت حوضه‎ی بالا دست(ba) ، به‎عنوان یک عامل فرعی شمرده‎ می‎شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تکتونیک فعّال و ارتباط آن با حجم مخروط‌ افکنه‌ها (مطالعه موردی:‌ پنج حوضه آبخیز در شمال شرق ایران مرکزی)

در مناطق فعّال زمین‌شناسی، ارتباط هماهنگی بین اشکال توپوگرافی سطح زمین و سیستم‌های هیدرولوژی وجود دارد، به‌طوری که می‌توان یک برآورد کمی بین فعّالیّت‌های نئوتکتونیکی و فرم‌های سطح زمین انجام داد و به تبیین و مدل‌بندی تکامل چشم انداز زمین پرداخت. در این پژوهش مخروط‌افکنه‌های پنج حوضه آبخیز سبزوار، داورزن، جوین، صفی‌آباد و اسفراین در حوضه آبخیز کویر مرکزی به تعداد 140 مخروط‌افکنه مورد بررسی قرار گرف...

full text

روابط کمّی بین حجم مخروط‌افکنه‌ها و ارتباط آن با تکتونیک فعال ‏(مطالعة موردی: مخروط‌افکنه‌های دامنة جنوبی ارتفاعات جغتای)‏

هدف از پژوهش حاضر، بررسی روابط کمّی بین حجم مخروط‌افکنه و ارتباط آن با تکتونیک فعال در دامنة جنوبی ارتفاعات جغتای است. برای دستیابی به این هدف، ابتدا محدودة مخروط‌افکنه‌‌ها، زاویة جاروب (S) و شعاع مخروط‌افکنه‌‌ها (R) با بهره‌گیری از نقشه‌های رقومی‌شده در محیط نرم‌افزار Arc/Gis و مدل رقومی ارتفاع (DEM) مشخص شد؛ سپس اختلاف ارتفاع رأس و قاعدة مخروط‌افکنه‌ها (h) به دست آمد و براساس پارامترهای بالا ح...

full text

بررسی قابلیت کانی‌زایی اورانیم نوع سطحی (پلایایی) در حوضه‌ی دق سرخ ایران مرکزی

اورانیم نوع سطحی (پلایایی) ذخایر اندک و محدود هستند که در شرایط خاص تشکیل می­شوند. پلایای دق سرخ در 30 کیلومتری شمال- شمال­شرق شهرستان اردستان و در منطقه­ی ایران مرکزی قرار گرفته است. با پی­جویی منظم و مطالعه­ی زمین­شناسی و ژئوشیمیایی، قابلیت حوضه­ی دق سرخ برای اورانیم نوع پلایایی بررسی شد. نوع­های رخساره­ای حوضه به دو واحد رخساره­ای اصلی، دشت کوهپایه­ای و پلایا تقسیم می­شود. با حفر 77 چاهک و ن...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

مقایسه خصوصیات خاک‌های دارای پوشش با سطوح عاری از پوشش گیاهی در حوضه آبخیز دق سرخ اردستان

The purpose of this study was to compare the physical and chemical characteristics of soils covered with vegetation and soils without vegetation in Dagh-e- Sorkh Ardestan area.To achieve the goal, first the vegetation was classified using physiognomic method, and for each vegetation type, the distinctive area was specified for soil and vegetation sampling. Vegetation sampling was done by strati...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های ژئومورفولوژی کمی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۱۰۳-۱۲۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023